CMYK - CMYK Nedir?
(Cyan, Magenta, Yellow, Key) (Türkçe: Cam göbeği, Eflatun, Sarı, Siyah),
Matbaacılıkta (Matbaacılık, metin ve görüntülerin genellikle kâğıt gibi yüzeyler üzerine basılarak çoğaltılma işidir.) kullanılan bir çıkarmalı renk modelidir. CMYK modeli, beyaz bir yüzeyi (kağıt) maskeleme prensibi ile çalışır. Işık mürekkep tarafından emilir bu sebeple model çıkarmalı olarak adlandırılır, çünkü mürekkepler beyaz ışıktan kırmızı, yeşil ve mavi renkleri "çıkarır".
Işık tabanlı eklemeli RGB renk modelinde ana renk sayısı üçtür. Boya tabanlı çıkarmalı renk modeli olan CMYK'da ise bu rakamın dörde çıktığını görmekteyiz.
CMYKOG (Hegzakrom)
CMYK özellikle yazıcılar ve matbaalar için geliştirilen bir renk modeli olmasına karşın, turuncu gibi bazı renklerin basımında tatmin edici sonuçlar vermemektedir. Yeşil gibi ana ve yaygın bir rengin, Cam göbeği ve Sarı bileşenlerinin karışımıyla elde edilmesinden dolayı CMYK "pahalı" bir baskı teknolojisi olarak yorumlanmaktadır. Bu nedenle günümüz matbaacılığında giderek artan bir şekilde altı renkli Hexacrome ya da CMYKOG dediğimiz yeni standart kullanılmaktadır.
CMYK
Baskı işlemlerinde CMYK denildiğinde akla ilk gelmesi gereken terimlerden biri renk uzayıdır. Ana renklerin birleşimi olan CMYK ile diğer renklerin oluşumu sağlanır. Baskı işlemlerinde kullanılacak olan ana renklerin gerekli oranlarda karışımı ile elde edilecek olan ara renkler başarılı baskılama işlemlerinin yapılmasını sağlar. Baskı işlemlerinde kullanılan bu çalışmaların özenli yapılması ve bu teknolojiden yararlanılması gerekir.
Renk uzayı ise renklerin içerisinde yer aldığı çeşitli paletlere verilen isimdir. CMYK da bir renk uzay çeşididir. Renk uzayları iki ana başlık altında incelenebilir; cihaz bağımlı renk uzayları ve cihaz bağımsız renk uzayları. CMYK ise cihaz bağımlı renk uzayları kategorisinin altında yer alır.
CMYK Renk Kodları
CMYK Renk kodları: Cyan, Magenta, Yellow ve Key 'dir. Bu renkler camgöbeği, galibarda, sarı ve siyah renkleridir. Ana renkler olan bu renkler ile baskılama işlemleri yapılır. Matbaa teknolojisinin en önemli unsuru olan CMYK ile renkli baskılama işlemleri yapılabilir. Ana renkler mavi, sarı ve kırmızıdır. Bu renkler üzerinde yapılacak olan oynamalar ile diğer renklerin oluşumu sağlanabilir. CMYK’da bulunan K siyah anlamına gelmez. Kullanılan K harfi key anlamına gelir ve anahtar renk olarak kullanılır. Ana renkler ile yapılacak olan baskı işlemleri ile diğer renklerin oluşumu sağlanır.
CMYK 1970’lere kadar diğer birçok renk uzayı gibi CMY olarak 3 renkten oluşmaktaydı. Siyah rengi ise bu 3 rengin karıştırılması ile elde ediyordu. Ancak siyah gibi çok kullanılan bir rengin bu yöntemle elde edilmesi hem süreçleri uzatıyor hem de maliyetleri artırıyordu. Bu nedenle de CMY renk uzayına anahtar renk olarak siyah renk de eklenmiş ve CMYK ortaya çıkmıştır. Matbaa teknolojileri tarihindeki bu değişiklik devrim niteliğinde bir etki yaparak maliyetlerin düşmesini ve baskı sürelerinin kısalmasını sağlamıştır.
CMYK Baskı Nasıl Yapılır?
Ara renklerin kullanımı ile yapılacak olan baskılama çalışmaları ana renklerin sırası ile üst üste baskılanması ile meydana gelir. Ara renklerin oluşumu için ana renklerin karışımı gerekmesinden dolayı tasarımcıların bu renkler üzerinde çalışma yapması gerekir. İyi bir tasarımcı renk uzayı nedir bileceği için baskı çalışmalarında siyahtan elinden geldiğince yararlanmaz. Siyah ile yapılacak olan çalışmalar hataya daha yatkın olacağı için siyah rengin elden geldiğince kullanılmaması baskının kalitesi için önemlidir.
CMYK kullanılarak yapılan baskılarda tüm renklerin oluşma mantığı ana renklerin birbiri ile karıştırılması esasına dayanır. Bu nedenle de ortaya çıkacak baskı ürünlerinin renklerini net görmek ve istenilen şekilde elde etmek için tasarımın CMYK renkleri kullanılarak yapılması gerekir. Pek çok tasarımcının düştüğü hata tasarımları CMYK renkleri kullanmadan hazırlamaktır. Bu gibi durumlarda baskı sonunda ortaya çıkan renkler tasarımla örtüşmeyebilir. Renklerin uyumu da tasarım içerisinde oldukça önemlidir.
CMYK Kullanımı
İyi bir tasarımcının baskı işlemlerinde kullanacakları ana renklerden ara renkleri elde etmesi gerekir. Örneğin yeşil renkte baskı için sarı ve mavi renklerin kullanılması gerektiği için baskılama işlemlerinde renk tonu ayarlamalarına da dikkat edilmesi gerekir. Günümüzde tasarımcılar renk uzayı nedir sorusuna cevap olarak sundukları ana renklerden ara renkleri oluşturma cevabı ile konuya açıklık getirdikleri için 3 ana rengin kullanımı oldukça önemli duruma gelir.
Günümüzde siyah renk destekleme olarak kullanılabilse de hataya yakın bir renk olduğu için kullanımından kaçınılması tavsiye edilir. Siyah için 3 ana renkten yardım almak daha başarılı sonuçlara imza atmayı sağlayacağından dolayı tasarımcılar genellikle siyah renk kullanmamaya çalışırlar. Üst üste basılacak olan renkler ile diğer renklere ulaşacak olan tasarımcılar en başarılı renk oluşumları için doğru sıralamayı da kullanmalıdırlar. Bu sayede oldukça başarılı baskı renkleri ortaya çıkacağı için çalışma sırası da oldukça önem kazanır.
CMYK Baskı Programları
Corel Draw ve Adobe Illustrator programları ile vektörel çizim çalışmaları yapılabilir. Vektörel çizim programlarının renk tabanına CMYK denmesinden dolayı da “CMYK nedir?” sorusuna cevap bulunmuş olur. Kullanılacak olan programlar ile en kaliteli baskıları alacak olan tasarımcıların bu programları da etkin olarak kullanabiliyor olmaları gerekir. Matbaa teknolojisinde bu programların yüksek kalitede sonuçlar elde ediyor olmasından dolayı da matbaa sektörünün 1 numaralı gözdesi CMYK renkleri ile bu programlar diyebiliriz.
Günümüz teknolojisinde CMYK kullanımın oldukça önemli olmasının yanında kullanılacak olan bu programlar ile en başarılı baskı çalışmaları elde edilebilir. Konusunda uzman tasarımcılar hem CMYK konusunda hem de kullanılacak olan programlar konusunda oldukça profesyonel bir bilgiye sahip olmalıdırlar. Özellikle Photoshop gibi tasarım programları üzerinde çalışırken renk paletinin CMYK olarak seçilmesine özen gösterilmelidir.